-Кытайдын тышкы иштер министри Ван И мырза ошондой эле «Бир алкак — бир жол» демилгесин ишке ашырууну тездетүү жана кыргыз-кытай мамилелерин ар тараптуу стратегиялык деңгээлге жеткирүү үчүн жакынкы 30 жылга эки тараптуу кызматташууну пландаштыруу боюнча биргелешкен иштерди жүргүзүүнүн жана Кытай менен Борбордук Азиянын бирдиктүү тагдырынын биримдигин, ошондой эле жалпы адамзаттын биримдиктүү тагдырын бекемдөөгө салым кошуу максатында Кытай менен Кыргызстандын биримдиктүү тагдырынын биримдигин түзүүнүн маанилүүлүгүн белгиледи. Бул демилгенин баары бири-бирине дал келгенин түшүндүрүп береаласызбы?
-Ооба, чындап эле Кытай Эл Республикасынын Мамлекеттик кеңешинин мүчөсү, тышкы иштер министри Ван Инин Кыргызстанга сапары абдан маанилүү, ал Кытай менен Кыргызстандын ортосундагы мамилелердин өнүгүшүнө жаңы дем берди. Иш сапардын алкагында Мамлекеттик кеңештин мүчөсү өзү Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров менен жолугушуп, КР Тышкы иштер министри Жээнбек Кулубаев менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп, эки тараптуу кызматташуу боюнча терең пикир алмашышты. Тараптар кытай-кыргыз мамилелерин, сиз белгилегендей, ар тараптуу стратегиялык өнөктөштүктү жогорку деңгээлге көтөрүү зарыл деген пикирге келишти. Эки тарап тең Кытай менен Кыргызстандын тагдырынын биримдигин чогуу курууга, Кытай менен Борбордук Азиянын жалпы тагдырынын биримдигин түзүүгө салым кошуу ниетин билдиришти.
Тараптар учурдагы татаал аймактык жана эл аралык чакырыктарга каршы, Төрага Си Цзиньпин тарабынан коюлган Глобалдык өнүгүү демилгесин жана Глобалдык коопсуздук демилгесин ишке ашырууну тездетүү зарыл экендигин, биз өз кызыкчылыктарыбызды, туруктуулукту жана өнүгүүнү эки өлкөнүн жана региондун кызыкчылыктары биргелешип коргоого тийишпиз деген пикирге келишти. Биз эл аралык мамилелердин негизги нормаларын биргелешип колдойбуз. Тараптар стратегиялык кызматташтыкты мындан ары да чыңдоого макулдашышты. Кытай менен Кыргызстандын ортосунда принципиалдуу пикир келишпестиктер жана чечилбеген маселелер жок, ошондуктан биз бири-бирибизди бекем колдоп, эки өлкөнүн жана аймактын ички иштерине тышкы күчтөрдүн кийлигишүүсүнө чечкиндүү түрдө каршы турабыз. Аймагыбыздын тынчтыгын жана туруктуулугун биргелешип коргойбуз.
Эки тарап бир добуштан “Бир алкак — бир жол” демилгесин сапаттуу курууну тездетүүнү чечишти.
Кытай менен Кыргызстан үчүн бирдиктүү план түзүү — бул кытай-кыргыз мамилелеринин 30 жылдык өнүгүүсүнүн логикалык жыйынтыгы, ошондой эле биздин мамилелерибиздин келечектеги келечегин логикалык пландоо.
Үстүбүздөгү жылдын январь айында Кытайдын төрагасы Си Цзиньпин Кытай менен Борбор Азиянын беш өлкөсүнүн ортосунда дипломатиялык мамилелердин түзүлгөндүгүнүн 30 жылдыгына арналган онлайн саммитте Борбор Азиядагы беш мамлекеттин башчылары менен биргелешип, Кытай менен Борбордук Азиянын ортосунда бирдиктүү тагдыр коомун түзүү тууралуу билдирген.
Кытай менен Кыргызстан жакын коңшулукта, достукта, ынтымакта жашайбыз жана биз ар дайым жакшы мамилелерибиздин мындан ары да уланышын жактайбыз жана ушундай бирдиктүү тагдыр коомчулугун түзүүгө абдан жакшы негиз бар деп көп жолу сөз болгон. Биз алгач эки тараптуу деңгээлде Кытай менен Борбордук Азиянын ортосунда бирдиктүү тагдыр биримдигин түзүү идеясын ишке ашырышыбыз керек.
Кытай менен Кыргызстандын ортосунда бирдиктүү тагдыр биримдигин түзүү бул союздарды түзүү келишими катары каралбайт.
Мындай жол менен биз кытай-кыргыз мамилелерин мындан ары өнүктүрүүгө болгон умтулуубузду жана каалообузду көрсөтөбүз, биздин тагдырыбыз жана бакубатчылыгыбыз бирдиктүү экендигин баса белгилейбиз.
Муну менен биз эл аралык коомчулукка Кытай менен Кыргызстан түбөлүк достукта жашай бермекчи, кызматташа беребиз деп ачык белги берип жатабыз. Ал эми мындай перспективалар өнүгүүгө жаңы мүмкүнчүлүк түзөт.
Ушундай жол менен биз өлкөлөрүбүздүн элдеринин мамилелеринин келечегине, жакынкы 30 жылда узак мөөнөттүү кызматташууга болгон ишенимдерин арттырабыз. Кытай Эл Республикасынын Мамлекеттик кеңешинин мүчөсү, тышкы иштер министри Ван И бизнесмендер узак мөөнөттүү кызматташууга ишеним көрсөтсө, алар тынчтык жолу менен өнүгө турган жерге каражат салса болорун айтты.
Биз өзүбүзгө ушундай дем беребиз, алдыбызга чоң максат койдук, ушул максатка барып, кытай-кыргыз мамилелерин алдыга жылдыруу үчүн бардык мүмкүнчүлүктөрдү толук колдонобуз. Бирдиктүү тагдырдын кытай-кыргыз биримдигин түзүү идеясы биз үчүн бийик максат жана өлкөлөрүбүздүн мындан аркы өнүгүүсүнүн маанилүү милдети.
